સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
રાજા રાણા! અક્કડ શેંના?
વિસાત શી તમ રાજ્ય તણી
કઈ સત્તા પર કૂદકા મારો?
લાખ કોટિના ભલે ધણી
લાખ તો મૂઠી રાખ બરાબર
ક્રોડ છોડશે સરવાળે
સત્તા સૂકા ઘાસ બરાબર
બળી આસપાસે બાળે
ચક્રવર્તી મહારાજ ચાલિયા
કાળચક્રની ફેરીએ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
ક્યાં છે રાજ્યરાજન આગળનાં
દિવ્ય કહું જે દેવસ્થાન
શોધ્યાં ન મળે સ્થાનદશા કે
ન મળે શોધ્યાં નામનિશાન
લેવો દાખલો ઈરાનનો જે
પૂર્વ પ્રજામાં પામ્યું માન
ચોગમ જેની ધજા ઊડી રહી
રૂમ શામ ને હિન્દુસ્તાન
હાલ વ્હીલું વેરાન ખંડિયેર
શોક સાડી શું પહેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
ક્યાં જમશેદ ફરેદુન ખુશરો
ક્યાં અરદેશર બાબેગાન
રૂસ્તમ જેવા શૂરવીર ક્યાં
નહિ તુજને મુજને તેનું ભાન
ખબર નહિ યુનાની સિકંદર
કે રૂમી સીઝર ક્યાં ગૂમ
અવનિ કે આકાશ કહે નહિ
ભલે ભવ સારો મારો બૂમ
હશે કહિંક તો હાથ જોડી
ઊભા કિરતાર કચેરીએ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
રામ કૃષ્ણ નરસિંહ પરશુરામ
દશ અવતાર થયા અલોપ
વિક્રમ જેવા વીર રાજનો
ખમે કાળનો કેવો કોપ
ક્યાં મહમદ ગઝની ક્યાં અકબર
રજપુત વીર શિવાજી ક્યાં
રાજપાટના ધણી ધુરંધર
આજ યુદ્ધની બાજી ક્યાં
રાજમહેલમાં ઢોર ફરે ને
કબર તો કૂતરે ઘેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
ક્યાં નેપોલિયન ચીલઝડપિયો
જીત્યા પૂરવ પશ્ચિમ ખંડ
અતિલોભનો ભોગ બિચારો
અંતે વલખા મારે પંડ
સુણ્યાં પરાક્રમ એવાં બહુ બહુ
સ્વપનાં કે સાચે ઈતિહાસ
નહિ સમજાતું નિશ્ચયપૂર્વક
ઊડી ગયા જ્યાં શ્વાસોચ્છ્વાસ
વિજયરૂપી એ સડો શું લાગ્યો
વિજયવાયુ બહુ ઝેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
ક્યાં ગઈ ફૂટડી ક્લિયોપેટ્રા
ક્યાં છે એન્ટની સહેલાણી
જંતુ ખાય કે વળગે જાળાં
ભમરા કીટ કહે કહાણી
કબર ગીધડાં ખણે ખોતરે
શિયાળ સમાધિ પર બેસે
સંત શરમથી નીચું જુએ
મહારાજા કોને કહેશે
રાજ્યપતિ રજકણથી નાનો
છે આયુષ આખેરીએ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
દીઠાં સ્મારકસ્થાન ઘણાંએ
કીર્તિકોટ આકાશ ચડ્યા
ખરતાં ખરતાં પથ્થર બાકી
ચૂના માટીએ જકડ્યા
દિલ્હી આગ્રા કનોજ કાશી
ઉજ્જૈન ઉજ્જ્વળતા નાસી
રૂમ શામ ને ઈરાન ઉજ્જડ
રડે ગળામાં લઈ ફાંસી
તવારીખનાં ચિહ્ન ન જાણે કાંઈ
જાણે બધી મશ્કરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
દીઠાં અયોધ્યા બેટ દ્વારિકા
નાથદ્વાર ને હરદ્વારી
ઘરને આંગણે સુરત દેખતાં
છાતી ધબકે છે મારી
ગુર્જરગિરિ સૌરાષ્ટ્ર હાલ શાં
હાય કાળના કાળા કેર
દખ્ખણને દુઃખમાં દેખી
શત્રુ આંખ વિષે પણ આવે ફેર
હજી જોવી શી બાકી નિશાની
રહી રે વિનાશ કેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
કોટી ગણાં તુંથી મોટા તે
ખોટા પડી ગયા વિસરાઈ
શી તારી સત્તા રે રાજા
સિંહ સમીપ ચકલી તું ભાઈ
રજકણ તું હિમાલય પાસે
વાયુ વાય જરી જોર થકી
ઈશ્વર જાણે ઊડી જશે ક્યા
શોધ્યો મળવાનો ન નકી
શક્તિ વહેમ સત્તા પડછાયો
હા છાયા રૂપેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
દ્રવ્ય મટોડું હિંમત કુમતિ
ડહાપણ કાદવનું ડહોળું
માનપાન પાણી પરપોટો
કુળ અભિમાન કહું પોલું
આગળ પાછળ જોને રાજા
સત્તાધિશ કે કોટિપતિ
રંક ગમે એવો દરદી પણ
મરશે નહિ તે તારી વતી
ભૂલાઈ જવું મરવે એ બહુ
દુઃખ સર્જ્યું કાળ નમેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
કુલીન કુળમાં કજાત પુત્રો
પ્રગટ દિસે આ દુનિયામાં
બળિયા વંશજ જુઓ બાયલા
રોગી નિરોગીની જગ્યામાં
સૃષ્ટિનિયમ ફરતું ચક્કર એ
નીચેથી ઊપર ચઢતું
ચઢે તે થકી બમણે વેગે
પૃથ્વી પર પટકાઈ પડતું
શી કહું કાળ અજબ બલિહારી
વિદુરમુખી તુજ લહેરી એ
સગાં દીઠાં મેં શાહ આલમનાં
ભીખ માગતાં શેરીએ
-બહેરામજી મલબારી
Sagan Dithan Men Shah Alamanan
Raj rana! Akkad shenna? Visat shi tam rajya tani
Kai satṭa par kudak maro? Lakh kotin bhale dhani
Lakh to muthi rakh barabara
Krod chhodashe saravale
Satṭa suk ghas barabara
Bali asapase bale
Chakravarti maharaj chaliya
Kalachakrani ferie
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Kyan chhe rajyarajan agalanan
Divya kahun je devasthana
Shodhyan n male sthanadash ke
N male shodhyan namanishana
Levo dakhalo iranano je
Purva prajaman pamyun mana
Chogam jeni dhaj udi rahi
Rum sham ne hindustana
Hal vhilun veran khandiyera
Shok sadi shun paheri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Kyan jamashed faredun khusharo
Kyan aradeshar babegana
Rustam jev shuravir kyan
Nahi tujane mujane tenun bhana
Khabar nahi yunani sikandara
Ke rumi sizar kyan guma
Avani ke akash kahe nahi
Bhale bhav saro maro buma
Hashe kahinka to hath jodi
Ubh kiratar kacherie
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Ram krushna narasinha parashurama
Dash avatar thaya alopa
Vikram jev vir rajano
Khame kalano kevo kopa
Kyan mahamad gazani kyan akabara
Rajaput vir shivaji kyan
Rajapaṭan dhani dhurandhara
Aj yuddhani baji kyan
Rajamahelaman dhor fare ne
Kabar to kutare gheri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Kyan nepoliyan chilazadapiyo
Jitya purav pashchim khanda
Atilobhano bhog bicharo
Ante valakh mare panda
Sunyan parakram evan bahu bahu
Svapanan ke sache itihasa
Nahi samajatun nishchayapurvaka
Udi gaya jyan shvasochchhvasa
Vijayarupi e sado shun lagyo
Vijayavayu bahu zeri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Kyan gai fuṭadi kliyopetra
Kyan chhe enṭani sahelani
Jantu khaya ke valage jalan
Bhamar kit kahe kahani
Kabar gidhadan khane khotare
Shiyal samadhi par bese
Sanṭa sharamathi nichun jue
Maharaj kone kaheshe
Rajyapati rajakanathi nano
Chhe ayush akherie
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Dithan smarakasthan ghanane
Kirtikot akash chadya
Kharatan kharatan paththar baki
Chun matie jakadya
Dilhi agra kanoj kashi
Ujjain ujjvalat nasi
Rum sham ne iran ujjada
Rade galaman lai fansi
Tavarikhanan chihna n jane kani
Jane badhi mashkari e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Dithan ayodhya bet dvarika
Nathadvar ne haradvari
Gharane angane surat dekhatan
Chhati dhabake chhe mari
Gurjaragiri saurashtra hal shan
Haya kalan kal kera
Dakhkhanane duahkhaman dekhi
Shatru ankha vishe pan ave fera
Haji jovi shi baki nishani
Rahi re vinash keri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Koti ganan tunthi mot te
Khot padi gaya visarai
Shi tari satṭa re raja
Sinha samip chakali tun bhai
Rajakan tun himalaya pase
Vayu vaya jari jor thaki
Ishvar jane udi jashe kya
Shodhyo malavano n naki
Shakti vahem satṭa padachhayo
H chhaya ruperi e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Dravya matodun hinmat kumati
Dahapan kadavanun daholun
Manapan pani parapoto
Kul abhiman kahun polun
Agal pachhal jone raja
Sattadhish ke kotipati
Ranka game evo daradi pana
Marashe nahi te tari vati
Bhulai javun marave e bahu
Duahkha sarjyun kal nameri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
Kulin kulaman kajat putro
Pragat dise a duniyaman
Baliya vanshaj juo bayala
Rogi nirogini jagyaman
Srushtiniyam faratun chakkar e
Nichethi upar chadhatun
Chadhe te thaki bamane vege
Pruthvi par paṭakai padatun
Shi kahun kal ajab balihari
Viduramukhi tuj laheri e
Sagan dithan men shah alamanan
Bhikh magatan sherie
-baheramaji malabari
Source: Mavjibhai