આપણું સમૂહગીત
એક જીવી નામની સ્ત્રી
થાન ધરીને બચોળિયાને કહે – ‘અકરમી, પી!’
ગોકુળ જેવું ગામ,
ગામને છેડે ઉભું જીવીબાઈનું ડૂસકાં જેવું ઘર.
ફળિયા પાસે મરી ગાયનાં
ડોળાઓને ખેંચી ખાતા ગીધડાંઓના સ્વર.
એક સૂરજ ફળિયામાં આવે
ખડકાયેલું ઘર પેટાવે.
લબડેલી છાતીમાં કોઈ ડેરીના ટ્રકની
અડફેટે પિલાયેલો
આખેઆખો પતિ જીવાડે
ઈ એક જીવી નામની સ્ત્રી.
જીવીમાંથી સોળ વરસની
બે-ત્રણ જીવી મેળે જાવા નીસરી’તી એ ક્યાં?
આંખોમાંથી પાણીના
કે ગોફણમાંથી ફેંકેલા એ પાંચીકાનાં ઘા?
ફૂટેલા પરપોટા સાંધે
જીવી જળને પાટા બાંધે.
બાઈ જીવીનાં ડાબા હાથે અંગુઠો ના હોત તો
જીવી હોય દૂધનું લહલહ ખેતર!
એક જીવી નામની સ્ત્રી.
आपणुं समूहगीत
एक जीवी नामनी स्त्री
थान धरीने बचोळियाने कहे – ‘अकरमी, पी!’
गोकुळ जेवुं गाम,
गामने छेडे उभुं जीवीबाईनुं डूसकां जेवुं घर.
फळिया पासे मरी गायनां
डोळाओने खेंची खाता गीधडांओना स्वर.
एक सूरज फळियामां आवे
खडकायेलुं घर पेटावे.
लबडेली छातीमां कोई डेरीना ट्रकनी
अडफेटे पिलायेलो
आखेआखो पति जीवाडे
ई एक जीवी नामनी स्त्री.
जीवीमांथी सोळ वरसनी
बे-त्रण जीवी मेळे जावा नीसरी’ती ए क्यां?
आंखोमांथी पाणीना
के गोफणमांथी फेंकेला ए पांचीकानां घा?
फूटेला परपोटा सांधे
जीवी जळने पाटा बांधे.
बाई जीवीनां डाबा हाथे अंगुठो ना होत तो
जीवी होय दूधनुं लहलह खेतर!
एक जीवी नामनी स्त्री.
Apanun Samuhagita
Ek jivi namani stri
Than dharine bacholiyane kahe - ‘akarami, pi!’
Gokul jevun gama,
Gamane chhede ubhun jivibainun dusakan jevun ghara. Faliya pase mari gayanan
Dolaone khenchi khata gidhadanona svara. Ek suraj faliyaman ave
Khadakayelun ghar petave. Labadeli chhatiman koi derina trakani
Adafete pilayelo
Akheakho pati jivade
I ek jivi namani stri. Jivimanthi sol varasani
Be-tran jivi mele java nisari’ti e kyan? Ankhomanthi panina
Ke gofanamanthi fenkela e panchikanan gha? Futela parapota sandhe
Jivi jalane pata bandhe. Bai jivinan daba hathe angutho na hot to
Jivi hoya dudhanun lahalah khetara! Ek jivi namani stri.
Āpaṇun samūhagīta
Ek jīvī nāmanī strī
Thān dharīne bachoḷiyāne kahe – ‘akaramī, pī!’
Gokuḷ jevun gāma,
Gāmane chheḍe ubhun jīvībāīnun ḍūsakān jevun ghara. Faḷiyā pāse marī gāyanān
Ḍoḷāone khenchī khātā gīdhaḍānonā svara. Ek sūraj faḷiyāmān āve
Khaḍakāyelun ghar peṭāve. Labaḍelī chhātīmān koī ḍerīnā ṭrakanī
Aḍafeṭe pilāyelo
Ākheākho pati jīvāḍe
Ī ek jīvī nāmanī strī. Jīvīmānthī soḷ varasanī
Be-traṇ jīvī meḷe jāvā nīsarī’tī e kyān? Ānkhomānthī pāṇīnā
Ke gofaṇamānthī fenkelā e pānchīkānān ghā? Fūṭelā parapoṭā sāndhe
Jīvī jaḷane pāṭā bāndhe. Bāī jīvīnān ḍābā hāthe anguṭho nā hot to
Jīvī hoya dūdhanun lahalah khetara! Ek jīvī nāmanī strī.
Source : રમેશ પારેખ