જાન જનાવરની મળી
જાન જનાવરની મળી મેઘાડંબર ગાજે
બકરીબાઈનો બેટડો પરણે છે આજે
ઢોલ નગારા ભેર ને શરણાઈના સુર તીણાં
સો સાંબેલા શોભિતા બેટા બેટી ઘેટીના
ઠીક મળી ઠઠ લોકની જરા ઠામ ન ઠાલો
દોડે વરનો બાપ ત્યાં દડબડ દાઢીવાળો
સાજનનું શું પૂછવું બકરે કરી જોરો
ભેગા કર્યાં છે ભાવથી મોટાં મોટાં ઢોરો
રાતા માતા આખલાં રાખી શિંગડાં સીધાં
આગળ માગ મૂકાવતાં પદ પોલિસ લીધાં
સાજને શ્રેષ્ઠ જ ઊંટડાં હીંડે ઊંચી ઓડે
એનાં અઢારે વાંકડાં કામદારોની ગોડે
હારમાં એક બે હાથી છે મોટા દાંત જ વાળા
નીચું ન્યાળીને ડોલતાં હીંડે શેઠ સુંઢાળા
હાથી થોડા તો છે ઘણાં હાર રોકતાં પાડા
કાળા કઢંગા ને થયાં ખડ ખાઈ જડ જાડા
આંખ ફાટી છાતી નીસરી કરતા ખૂબ ખૂંખારા
હીંડે ઊછળતા ઘોડલાં શાહ જન થઈ સારા
ટટ્ટુઓ ટગુમગુ ચાલતાં પૂંઠે ગરીબ ગધેડા
હાજી હાજી કરી હીંડતાં ડીફાં વિના અતેડા
હારોહાર હજારો આ માંહો માંહે લપાતા
કોણ આવે કામળો ઓઢીને એ તો ગાડર માતા
પિતરાઈઓ વહેવાઈના એને અક્કલ ન કોડી
આડા અવળા એકેકની પૂંઠે જાય જો દોડી
બકરા તો વરના બાપ છે હોય એનું શું લેખું
શું સાગર શિંગડા તણો હું તે આજે આ દેખું
વરનો તે ઘોડો આવિયો વાજે વાજાં વિલાતી
ભેર ભૂંગળ ને ઝાંઝરી ભેગું ભરડતી જાતી
વર રાજા બે માસનું બાળ બેં બેં કરતું
ઝડપાયું ઝપ ઝોળીમાં મન માડીનું ઠરતું
મંગળ બકરી માઈ તો ગાય હરખી હરખી
જોડે જાંદરણી ઘણી કોડે જોવા જ સરખી
બકરી બાઈ એ નાતની ને બીજી ઘણીઓ
આણી આડોશપાડોશણો બાઈતણી બેનપણીઓ
ભેંસ ભૂંડણ ને ઊંટડી ઘેટી ઘોડી ગધેડી
ગાય બિલાડી ઉંદરડીને એક કૂતરીએ તેડી
વાંદરિયો વીસર્યાં નથી દશ વીશ આ કૂદે
સાથે સામટાં ગાઈ સૌ સાતે સૂરને છૂંદે
કોઈ બેંબેં કો ભેંભેં કરે કોઈ ભૂકતી ભૂંડું
કોઈ ચુંચું મ્યાઉં મ્યાઉં કરે વેર વાળે કો કૂડું
હુક હુક કરતી વાંદરી જો જો નાચે છે કેવી
ધન ધન બકરી ન કોઈની જાન તારા તે જેવી
ચાર પગાંની જાન આ જોડી બેપગાં સારું
સમજે તો સાર નવલ બહુ નહિ તો હસવું તો વારું
जान जनावरनी मळी
जान जनावरनी मळी मेघाडंबर गाजे
बकरीबाईनो बेटडो परणे छे आजे
ढोल नगारा भेर ने शरणाईना सुर तीणां
सो सांबेला शोभिता बेटा बेटी घेटीना
ठीक मळी ठठ लोकनी जरा ठाम न ठालो
दोडे वरनो बाप त्यां दडबड दाढीवाळो
साजननुं शुं पूछवुं बकरे करी जोरो
भेगा कर्यां छे भावथी मोटां मोटां ढोरो
राता माता आखलां राखी शिंगडां सीधां
आगळ माग मूकावतां पद पोलिस लीधां
साजने श्रेष्ठ ज ऊंटडां हींडे ऊंची ओडे
एनां अढारे वांकडां कामदारोनी गोडे
हारमां एक बे हाथी छे मोटा दांत ज वाळा
नीचुं न्याळीने डोलतां हींडे शेठ सुंढाळा
हाथी थोडा तो छे घणां हार रोकतां पाडा
काळा कढंगा ने थयां खड खाई जड जाडा
आंख फाटी छाती नीसरी करता खूब खूंखारा
हींडे ऊछळता घोडलां शाह जन थई सारा
टट्टुओ टगुमगु चालतां पूंठे गरीब गधेडा
हाजी हाजी करी हींडतां डीफां विना अतेडा
हारोहार हजारो आ मांहो मांहे लपाता
कोण आवे कामळो ओढीने ए तो गाडर माता
पितराईओ वहेवाईना एने अक्कल न कोडी
आडा अवळा एकेकनी पूंठे जाय जो दोडी
बकरा तो वरना बाप छे होय एनुं शुं लेखुं
शुं सागर शिंगडा तणो हुं ते आजे आ देखुं
वरनो ते घोडो आवियो वाजे वाजां विलाती
भेर भूंगळ ने झांझरी भेगुं भरडती जाती
वर राजा बे मासनुं बाळ बें बें करतुं
झडपायुं झप झोळीमां मन माडीनुं ठरतुं
मंगळ बकरी माई तो गाय हरखी हरखी
जोडे जांदरणी घणी कोडे जोवा ज सरखी
बकरी बाई ए नातनी ने बीजी घणीओ
आणी आडोशपाडोशणो बाईतणी बेनपणीओ
भेंस भूंडण ने ऊंटडी घेटी घोडी गधेडी
गाय बिलाडी उंदरडीने एक कूतरीए तेडी
वांदरियो वीसर्यां नथी दश वीश आ कूदे
साथे सामटां गाई सौ साते सूरने छूंदे
कोई बेंबें को भेंभें करे कोई भूकती भूंडुं
कोई चुंचुं म्याउं म्याउं करे वेर वाळे को कूडुं
हुक हुक करती वांदरी जो जो नाचे छे केवी
धन धन बकरी न कोईनी जान तारा ते जेवी
चार पगांनी जान आ जोडी बेपगां सारुं
समजे तो सार नवल बहु नहि तो हसवुं तो वारुं
Jan Janavarani Mali
Jan janavarani mali meghadanbar gaje
Bakaribaino betado parane chhe aje
Dhol nagara bher ne sharanaina sur tinan
So sanbela shobhita beta beti ghetina
Thik mali thath lokani jara tham n thalo
Dode varano bap tyan dadabad dadhivalo
Sajananun shun puchhavun bakare kari joro
Bhega karyan chhe bhavathi motan motan dhoro
Rata mata akhalan rakhi shingadan sidhan
Agal mag mukavatan pad polis lidhan
Sajane shreshth j untadan hinde unchi ode
Enan adhare vankadan kamadaroni gode
Haraman ek be hathi chhe mota danta j vala
Nichun nyaline dolatan hinde sheth sundhala
Hathi thoda to chhe ghanan har rokatan pada
Kala kadhanga ne thayan khad khai jad jada
Ankh fati chhati nisari karata khub khunkhara
Hinde uchhalata ghodalan shah jan thai sara
Tattuo tagumagu chalatan punthe garib gadheda
Haji haji kari hindatan difan vina ateda
Harohar hajaro a manho manhe lapata
Kon ave kamalo odhine e to gadar mata
Pitaraio vahevaina ene akkal n kodi
Ada avala ekekani punthe jaya jo dodi
Bakara to varana bap chhe hoya enun shun lekhun
Shun sagar shingada tano hun te aje a dekhun
Varano te ghodo aviyo vaje vajan vilati
Bher bhungal ne zanzari bhegun bharadati jati
Var raja be masanun bal ben ben karatun
Zadapayun zap zoliman man madinun tharatun
Mangal bakari mai to gaya harakhi harakhi
Jode jandarani ghani kode jova j sarakhi
Bakari bai e natani ne biji ghanio
Ani adoshapadoshano baitani benapanio
Bhensa bhundan ne untadi gheti ghodi gadhedi
Gaya biladi undaradine ek kutarie tedi
Vandariyo visaryan nathi dash vish a kude
Sathe samatan gai sau sate surane chhunde
Koi benben ko bhenbhen kare koi bhukati bhundun
Koi chunchun myaun myaun kare ver vale ko kudun
Huk huk karati vandari jo jo nache chhe kevi
Dhan dhan bakari n koini jan tara te jevi
Char paganni jan a jodi bepagan sarun
Samaje to sar naval bahu nahi to hasavun to varun
Jān janāvaranī maḷī
Jān janāvaranī maḷī meghāḍanbar gāje
Bakarībāīno beṭaḍo paraṇe chhe āje
Ḍhol nagārā bher ne sharaṇāīnā sur tīṇān
So sānbelā shobhitā beṭā beṭī gheṭīnā
Ṭhīk maḷī ṭhaṭh lokanī jarā ṭhām n ṭhālo
Doḍe varano bāp tyān daḍabaḍ dāḍhīvāḷo
Sājananun shun pūchhavun bakare karī joro
Bhegā karyān chhe bhāvathī moṭān moṭān ḍhoro
Rātā mātā ākhalān rākhī shingaḍān sīdhān
Āgaḷ māg mūkāvatān pad polis līdhān
Sājane shreṣhṭh j ūnṭaḍān hīnḍe ūnchī oḍe
Enān aḍhāre vānkaḍān kāmadāronī goḍe
Hāramān ek be hāthī chhe moṭā dānta j vāḷā
Nīchun nyāḷīne ḍolatān hīnḍe sheṭh sunḍhāḷā
Hāthī thoḍā to chhe ghaṇān hār rokatān pāḍā
Kāḷā kaḍhangā ne thayān khaḍ khāī jaḍ jāḍā
Ānkh fāṭī chhātī nīsarī karatā khūb khūnkhārā
Hīnḍe ūchhaḷatā ghoḍalān shāh jan thaī sārā
Ṭaṭṭuo ṭagumagu chālatān pūnṭhe garīb gadheḍā
Hājī hājī karī hīnḍatān ḍīfān vinā ateḍā
Hārohār hajāro ā mānho mānhe lapātā
Koṇ āve kāmaḷo oḍhīne e to gāḍar mātā
Pitarāīo vahevāīnā ene akkal n koḍī
Āḍā avaḷā ekekanī pūnṭhe jāya jo doḍī
Bakarā to varanā bāp chhe hoya enun shun lekhun
Shun sāgar shingaḍā taṇo hun te āje ā dekhun
Varano te ghoḍo āviyo vāje vājān vilātī
Bher bhūngaḷ ne zānzarī bhegun bharaḍatī jātī
Var rājā be māsanun bāḷ ben ben karatun
Zaḍapāyun zap zoḷīmān man māḍīnun ṭharatun
Mangaḷ bakarī māī to gāya harakhī harakhī
Joḍe jāndaraṇī ghaṇī koḍe jovā j sarakhī
Bakarī bāī e nātanī ne bījī ghaṇīo
Āṇī āḍoshapāḍoshaṇo bāītaṇī benapaṇīo
Bhensa bhūnḍaṇ ne ūnṭaḍī gheṭī ghoḍī gadheḍī
Gāya bilāḍī undaraḍīne ek kūtarīe teḍī
Vāndariyo vīsaryān nathī dash vīsh ā kūde
Sāthe sāmaṭān gāī sau sāte sūrane chhūnde
Koī benben ko bhenbhen kare koī bhūkatī bhūnḍun
Koī chunchun myāun myāun kare ver vāḷe ko kūḍun
Huk huk karatī vāndarī jo jo nāche chhe kevī
Dhan dhan bakarī n koīnī jān tārā te jevī
Chār pagānnī jān ā joḍī bepagān sārun
Samaje to sār naval bahu nahi to hasavun to vārun
Source : નવલરામ લક્ષ્મીરામ