સ્મારક
(છંદઃ પૃથ્વી)
લઉં ફૂલછડી? સુગંધમય પાંખડી? કે ઘડી
શિલા શકલને અબોલ વદને ય વાચા દઉં?
વિરાટ નભમાળથી ચકચકંત તારા લઉં,
ધરું ચરણમાં? પળેપળ રચું નવી દીવડી?
સહસ્ત્રકિરણાવલિરચિત દીપતી રાખડી
થકી ગ્રથિત વિશ્વનાં પરમ પંચતત્ત્વો સહુ
તણા અચલ ચિત્રની જ સ્મૃતિ એક તારી ચહું;
કિયું રચું કહે ? અનંત યુગરાજથી યે વડી!
હતી રમતીઆળ તું — સરલ શાંત ગંગોદક —
સદા પતિતપાવની, કમલરેખ શી વિસ્તરી,
વહી ઘનગંભીર નિત્ય મુજ જીવને નિર્ઝરી,
ઊડંત જગતાતની અતિ વિશાળ કો કલ્પના
સમી, તુજ મસે કઈ નવીન હું રચું ભાવના?
‘ઈલા’ શબદ એક એ જ નથી ભવ્ય શું સ્મારક?
स्मारक
(छंदः पृथ्वी)
लउं फूलछडी? सुगंधमय पांखडी? के घडी
शिला शकलने अबोल वदने य वाचा दउं?
विराट नभमाळथी चकचकंत तारा लउं,
धरुं चरणमां? पळेपळ रचुं नवी दीवडी?
सहस्त्रकिरणावलिरचित दीपती राखडी
थकी ग्रथित विश्वनां परम पंचतत्त्वो सहु
तणा अचल चित्रनी ज स्मृति एक तारी चहुं;
कियुं रचुं कहे ? अनंत युगराजथी ये वडी!
हती रमतीआळ तुं — सरल शांत गंगोदक —
सदा पतितपावनी, कमलरेख शी विस्तरी,
वही घनगंभीर नित्य मुज जीवने निर्झरी,
ऊडंत जगतातनी अति विशाळ को कल्पना
समी, तुज मसे कई नवीन हुं रचुं भावना?
‘ईला’ शबद एक ए ज नथी भव्य शुं स्मारक?
Smaraka
(chhandah pruthvi)
Laun fulachhadi? sugandhamaya pankhadi? ke ghadi
Shila shakalane abol vadane ya vacha daun? Virat nabhamalathi chakachakanta tara laun,
Dharun charanaman? palepal rachun navi divadi? Sahastrakiranavalirachit dipati rakhadi
Thaki grathit vishvanan param panchatattvo sahu
Tana achal chitrani j smruti ek tari chahun;
Kiyun rachun kahe ? ananta yugarajathi ye vadi!
Hati ramatial tun – saral shanta gangodak –
Sada patitapavani, kamalarekh shi vistari,
Vahi ghanaganbhir nitya muj jivane nirzari,
Udanta jagatatani ati vishal ko kalpana
Sami, tuj mase kai navin hun rachun bhavana?
‘ila’ shabad ek e j nathi bhavya shun smaraka?
Smāraka
(chhandah pṛuthvī)
Laun fūlachhaḍī? sugandhamaya pānkhaḍī? ke ghaḍī
Shilā shakalane abol vadane ya vāchā daun? Virāṭ nabhamāḷathī chakachakanta tārā laun,
Dharun charaṇamān? paḷepaḷ rachun navī dīvaḍī? Sahastrakiraṇāvalirachit dīpatī rākhaḍī
Thakī grathit vishvanān param panchatattvo sahu
Taṇā achal chitranī j smṛuti ek tārī chahun;
Kiyun rachun kahe ? ananta yugarājathī ye vaḍī!
Hatī ramatīāḷ tun — saral shānta gangodak —
Sadā patitapāvanī, kamalarekh shī vistarī,
Vahī ghanaganbhīr nitya muj jīvane nirzarī,
Ūḍanta jagatātanī ati vishāḷ ko kalpanā
Samī, tuj mase kaī navīn hun rachun bhāvanā?
‘īlā’ shabad ek e j nathī bhavya shun smāraka?
Source : ચંદ્રવદન ચીમનલાલ મહેતા