તેં શું કર્યું?
દેશ તો આઝાદ થાતાં થઈ ગયો,
તેં શું કર્યું?
દેશ જો બરબાદ થાતાં રહી ગયો,
એ પુણ્ય આગળ આવીને કોનું રહ્યું?
‘લાંચ રુશ્વત, ઢીલ, સત્તાદોર, મામામાશીના,
કાળા બજારો, મોંઘવારી: ના સીમા!’
- રોષથી સૌ દોષ ગોખ્યા,
ગાળથી બીજાને પોંખ્યા.
આળ પોતાનેય શિર આવે ન, જો! તેં શું કર્યું?
આપબળ ખર્ચ્યું પૂરણ?
જો, દેશના આ ભાગ્યમાં તેં શું ભર્યું?
સ્વાતંત્ર્યની કિંમત ચૂકવવી હર પળે;
સ્વાતંત્ર્યના ગઢકાંગરા: કરવત ગળે.
ગાફેલ, થા હુંશિયાર!
તું દિનરાત નિજ સૌભાગ્યને શું નિંદશે?
શી સ્વર્ગદુર્લભ મૃતિકાનો પુણ્યમય તુજ પિંડ છે.
હર એક હિંદી હિંદ છે,
હર એક હિંદી હિંદની છે જિંદગી.
હો હિંદ સુરભિત ફુલ્લદલ અરવિંદ:
એ સ્વાતંત્ર્યદિનની બંદગી.
(૧૧-૦૮-૧૯૫૩)
-ઉમાશંકર જોશી
Ten Shun Karyun?
Desh to azad thatan thai gayo,
Ten shun karyun? Desh jo barabad thatan rahi gayo,
E punya agal avine konun rahyun?
‘lancha rushvata, dhila, sattadora, mamamashina,
Kal bajaro, monghavari: n sima!’
- roshathi sau dosh gokhya,
Galathi bijane ponkhya. Al potaneya shir ave na, jo!
ten shun karyun? Apabal kharchyun purana?
Jo, deshan a bhagyaman ten shun bharyun?
Svatantryani kinmat chukavavi har pale;
Svatantryan gadhakangara: karavat gale.
Gafela, tha hunshiyara!
Tun dinarat nij saubhagyane shun nindashe?
Shi swargadurlabh mrutikano punyamaya tuj pinda chhe.
Har ek hindi hinda chhe,
Har ek hindi hindani chhe jindagi.
Ho hinda surabhit fulladal aravinda:
E swatantryadinani bandagi.
(11-08-1953)
-Umashankar Joshi