દળણાંના દાણા
ખરા બપોર ચઢ્યે દાણા રે કાઢવા
ઊંડી કોઠીમાં ડોશી પેઠાં રે લોલ
કોઠીમાં પેઠાં ને બૂંધે જઈ બેઠાં
ભૂંસી લૂછીને દાણા કાઢ્યા રે લોલ
સાઠ સાઠ વર્ષ લગી કોઠી રે ઠાલવી
પેટની કોઠી ના ભરાણી રે લોલ
સૂંડલી ભરીને ડોશી આવ્યાં આંગણિયે
દળણાંના દાણા સૂકવ્યાં રે લોલ
સૂકવીને ડોશી ચૂલામાં પેઠાં
થપાશે માંડ એક ઢેબરું રે લોલ
આંગણે ઊગેલો ગલકીનો વેલો
મહીંથી ખલુડીબાઈ નીકળ્યાં રે લોલ
કરાને ટોડલે રમતાં કબૂતરાં
ચણવા તે ચૂપચાપ આવિયાં રે લોલ
ખાસી ખોબોક ચણ ખવાણી ત્યાં તો
મેંડી હરાઈ ગાય આવી રે લોલ
ડોશીનો દીકરો પોઢ્યો પલેગમાં
હરાઈ ગાય કોણ હાંકે રે લોલ
હાથમાંનો રોટલો કરતો ટપાકા
દાણા ખવાતા ન જાણ્યા રે લોલ
રામા રાવળનો ટીપૂડો કૂતરો
ડોશીનો દેવ જાણે આવ્યો રે લોલ
ઊભી પૂછડીએ બાઉવાઉ બોલિયો
ડોશી ત્યાં દોડતી આવી રે લોલ
આગળિયો લઈ હાંફળી ને ફાંફળી
મેંડીને મારવા લાગી રે લોલ
ચૂલા કને તાકી રહી'તી મીનીબાઈ
રોટલો લઈને ચપ ચાલી રે લોલ
નજરે પડી ને ઝપ ટીપૂડો કૂદિયો
ડોશીની નોકરી ફળી રે લોલ
છેલ્લુંય ઢેબરું તાણી ગ્યો કૂતરો
દયણું પાશેર માંડ બાકી રે લોલ
‘એ રે પાશેર કણ પંખીડાં કાજે
મારી પછાડે નખાવજો રે લોલ
કોઠી ભાંગીને એના ચૂલા તે માંડજો
કરજો વેચીને ઘર કાયટું રે લોલ’
दळणांना दाणा
खरा बपोर चढ्ये दाणा रे काढवा
ऊंडी कोठीमां डोशी पेठां रे लोल
कोठीमां पेठां ने बूंधे जई बेठां
भूंसी लूछीने दाणा काढ्या रे लोल
साठ साठ वर्ष लगी कोठी रे ठालवी
पेटनी कोठी ना भराणी रे लोल
सूंडली भरीने डोशी आव्यां आंगणिये
दळणांना दाणा सूकव्यां रे लोल
सूकवीने डोशी चूलामां पेठां
थपाशे मांड एक ढेबरुं रे लोल
आंगणे ऊगेलो गलकीनो वेलो
महींथी खलुडीबाई नीकळ्यां रे लोल
कराने टोडले रमतां कबूतरां
चणवा ते चूपचाप आवियां रे लोल
खासी खोबोक चण खवाणी त्यां तो
मेंडी हराई गाय आवी रे लोल
डोशीनो दीकरो पोढ्यो पलेगमां
हराई गाय कोण हांके रे लोल
हाथमांनो रोटलो करतो टपाका
दाणा खवाता न जाण्या रे लोल
रामा रावळनो टीपूडो कूतरो
डोशीनो देव जाणे आव्यो रे लोल
ऊभी पूछडीए बाउवाउ बोलियो
डोशी त्यां दोडती आवी रे लोल
आगळियो लई हांफळी ने फांफळी
मेंडीने मारवा लागी रे लोल
चूला कने ताकी रही'ती मीनीबाई
रोटलो लईने चप चाली रे लोल
नजरे पडी ने झप टीपूडो कूदियो
डोशीनी नोकरी फळी रे लोल
छेल्लुंय ढेबरुं ताणी ग्यो कूतरो
दयणुं पाशेर मांड बाकी रे लोल
‘ए रे पाशेर कण पंखीडां काजे
मारी पछाडे नखावजो रे लोल
कोठी भांगीने एना चूला ते मांडजो
करजो वेचीने घर कायटुं रे लोल’
Dalananna Dana
Khara bapor chadhye dana re kadhava
undi kothiman doshi pethan re lola
kothiman pethan ne bundhe jai bethan
bhunsi luchhine dana kadhya re lola
sath sath varsh lagi kothi re thalavi
petani kothi na bharani re lola
sundali bharine doshi avyan anganiye
dalananna dana sukavyan re lola
sukavine doshi chulaman pethan
thapashe manda ek dhebarun re lola
angane ugelo galakino velo
mahinthi khaludibai nikalyan re lola
karane todale ramatan kabutaran
chanava te chupachap aviyan re lola
khasi khobok chan khavani tyan to
mendi harai gaya avi re lola
doshino dikaro podhyo palegaman
harai gaya kon hanke re lola
hathamanno rotalo karato tapaka
dana khavata n janya re lola
rama ravalano tipudo kutaro
doshino dev jane avyo re lola
ubhi puchhadie bauvau boliyo
doshi tyan dodati avi re lola
agaliyo lai hanfali ne fanfali
mendine marava lagi re lola
chula kane taki rahi'ti minibai
rotalo laine chap chali re lola
najare padi ne zap tipudo kudiyo
doshini nokari fali re lola
chhellunya dhebarun tani gyo kutaro
dayanun pasher manda baki re lola
'e re pasher kan pankhidan kaje
mari pachhade nakhavajo re lola
kothi bhangine ena chula te mandajo
karajo vechine ghar kayatun re lola'
Daḷaṇānnā dāṇā
Kharā bapor chaḍhye dāṇā re kāḍhavā
ūnḍī koṭhīmān ḍoshī peṭhān re lola
koṭhīmān peṭhān ne būndhe jaī beṭhān
bhūnsī lūchhīne dāṇā kāḍhyā re lola
sāṭh sāṭh varṣh lagī koṭhī re ṭhālavī
peṭanī koṭhī nā bharāṇī re lola
sūnḍalī bharīne ḍoshī āvyān āngaṇiye
daḷaṇānnā dāṇā sūkavyān re lola
sūkavīne ḍoshī chūlāmān peṭhān
thapāshe mānḍa ek ḍhebarun re lola
āngaṇe ūgelo galakīno velo
mahīnthī khaluḍībāī nīkaḷyān re lola
karāne ṭoḍale ramatān kabūtarān
chaṇavā te chūpachāp āviyān re lola
khāsī khobok chaṇ khavāṇī tyān to
menḍī harāī gāya āvī re lola
ḍoshīno dīkaro poḍhyo palegamān
harāī gāya koṇ hānke re lola
hāthamānno roṭalo karato ṭapākā
dāṇā khavātā n jāṇyā re lola
rāmā rāvaḷano ṭīpūḍo kūtaro
ḍoshīno dev jāṇe āvyo re lola
ūbhī pūchhaḍīe bāuvāu boliyo
ḍoshī tyān doḍatī āvī re lola
āgaḷiyo laī hānfaḷī ne fānfaḷī
menḍīne māravā lāgī re lola
chūlā kane tākī rahī'tī mīnībāī
roṭalo laīne chap chālī re lola
najare paḍī ne zap ṭīpūḍo kūdiyo
ḍoshīnī nokarī faḷī re lola
chhellunya ḍhebarun tāṇī gyo kūtaro
dayaṇun pāsher mānḍa bākī re lola
‘e re pāsher kaṇ pankhīḍān kāje
mārī pachhāḍe nakhāvajo re lola
koṭhī bhāngīne enā chūlā te mānḍajo
karajo vechīne ghar kāyaṭun re lola’
Source : ઉમાશંકર જોશી