ધરા પર માહરે કોઈ શત્રુ નથી
[ઝૂલણાં]
‘ધરા પર માહરે કોઈ શત્રુ નથી’
કાયરો એ અહંકાર ધરતા;
મર્દ કર્તવ્ય સંગ્રામના જંગમાં
લાખ શત્રુને રક્તે નિતરતા.
તું રિપુહીન હોવાની શેખી ન કર!
બંધુ! નિર્વીર્ય એ દર્પ ગાવે;
બ્હાદુરો સત્યને કાજ નિર્મમ બની
મિત્રની શત્રુતા યે વધાવે.
દેશદ્રોહી તણી કમર પર ત્રાટકી,
તેં નથી મિત્ર શું ઘાવ કીધા?
જૂઠડી જીભ પરથી અમીપાત્રને
તેં નથી મિત્ર શું ધૂળ કીધા?
ધર્મને વેશ પાખંડ પૂજાય ત્યાં
બંધુ! શું ખડ્ગ લૈ તું ન ધાયો?
સત્યનાં સ્વાંગ પે'રી ઊભું જૂઠ ત્યાં
ઝૂઝીને મિત્ર શું નવ ઘવાયો?
સૌમ્ય તું! ભલો તું! સંત ભદ્રિક તું!
ભાઈ, એ છે બધી તારી ભ્રમણા;
રંક તું, દીન તું, ભીરૂ કંગાલ તું,
સ્વાદ ચાખ્યા નથી તેં ઝખમના.
धरा पर माहरे कोई शत्रु नथी
[झूलणां]
‘धरा पर माहरे कोई शत्रु नथी’
कायरो ए अहंकार धरता;
मर्द कर्तव्य संग्रामना जंगमां
लाख शत्रुने रक्ते नितरता.
तुं रिपुहीन होवानी शेखी न कर!
बंधु! निर्वीर्य ए दर्प गावे;
ब्हादुरो सत्यने काज निर्मम बनी
मित्रनी शत्रुता ये वधावे.
देशद्रोही तणी कमर पर त्राटकी,
तें नथी मित्र शुं घाव कीधा?
जूठडी जीभ परथी अमीपात्रने
तें नथी मित्र शुं धूळ कीधा?
धर्मने वेश पाखंड पूजाय त्यां
बंधु! शुं खड्ग लै तुं न धायो?
सत्यनां स्वांग पे'री ऊभुं जूठ त्यां
झूझीने मित्र शुं नव घवायो?
सौम्य तुं! भलो तुं! संत भद्रिक तुं!
भाई, ए छे बधी तारी भ्रमणा;
रंक तुं, दीन तुं, भीरू कंगाल तुं,
स्वाद चाख्या नथी तें झखमना.
Dhara Par Mahare Koi Shatru Nathi
[zulanan]
‘dhara par mahare koi shatru nathi’
Kayaro e ahankar dharata;
Marda kartavya sangramana jangaman
Lakh shatrune rakte nitarata.
tun ripuhin hovani shekhi n kara!
bandhu! nirvirya e darpa gave;
bhaduro satyane kaj nirmam bani
mitrani shatruta ye vadhave.
Deshadrohi tani kamar par trataki,
Ten nathi mitra shun ghav kidha? Juthadi jibh parathi amipatrane
Ten nathi mitra shun dhul kidha?
dharmane vesh pakhanda pujaya tyan
bandhu! shun khadga lai tun n dhayo?
satyanan swanga pe'ri ubhun juth tyan
zuzine mitra shun nav ghavayo?
Saumya tun! bhalo tun! santa bhadrik tun! Bhai, e chhe badhi tari bhramana;
Ranka tun, din tun, bhiru kangal tun,
Svad chakhya nathi ten zakhamana.
Dharā par māhare koī shatru nathī
[zūlaṇān]
‘dharā par māhare koī shatru nathī’
Kāyaro e ahankār dharatā;
Marda kartavya sangrāmanā jangamān
Lākh shatrune rakte nitaratā.
tun ripuhīn hovānī shekhī n kara!
bandhu! nirvīrya e darpa gāve;
bhāduro satyane kāj nirmam banī
mitranī shatrutā ye vadhāve.
Deshadrohī taṇī kamar par trāṭakī,
Ten nathī mitra shun ghāv kīdhā? Jūṭhaḍī jībh parathī amīpātrane
Ten nathī mitra shun dhūḷ kīdhā?
dharmane vesh pākhanḍa pūjāya tyān
bandhu! shun khaḍga lai tun n dhāyo?
satyanān swānga pe'rī ūbhun jūṭh tyān
zūzīne mitra shun nav ghavāyo?
Saumya tun! bhalo tun! santa bhadrik tun! Bhāī, e chhe badhī tārī bhramaṇā;
Ranka tun, dīn tun, bhīrū kangāl tun,
Svād chākhyā nathī ten zakhamanā.
Source : ઝવેરચંદ મેઘાણી