પ્રેમ અને સત્કાર
લખ્યું તેં પત્રમાં પ્યારા નથી સત્કાર મેં કીધો
ખબર વિવેકની મુજને નથી તો તું ક્ષમા કરજે
અહો સત્સ્નેહને અંગે સુહૃદ એ બોલવું છાજે
ચહે જો પ્રેમ આદરને, નહિ એ પ્રેમ પ્રેમીનો
અખંડિત પ્રેમને બંધો, જરૂર શી હોય આદરની
પધારો, આવજો, બેસો, વૃથા એ વાદ શા સારૂં
હૃદયસત્કાર જ્યાં થાતો ઉભય ઉરમાં વિના માંગ્યો
નયનસત્કાર નવ ઈચ્છે વદનસત્કાર શાને તો
વિનય રસના તણો એવો બતાવે પ્રેમમાં ખામી
પ્રપંચી કાજ રે’વા દ્યો, ન ઈચ્છે પ્રેમના પાત્રો
હસે દિલ પ્રેમનાં ભરીયાં રહે જુદા છતાં સંગે
વિનય સત્કારને એમાં નથી અવકાશ મળવાનો
પધારો એમ કે’વાથી પધારે તે પધાર્યા ના
નિમંત્રણ પ્રેમીને શાનાં, અનાદર પ્રેમીને શાનો
મળ્યાં છે ચિત્ત વિણ યત્ને શરીર તો જોડવા છે ક્યાં
કરે કર આપવો શાનો, મને મન જ્યાં મળેલા છે
સુહૃદનું આગમન થાતાં, ઉઠે સત્કાર કરવાને
અરે એ તો જનો જૂઠાં, ખરેખર બાહ્યપ્રેમી તે
ભલે એ થીગડાં દેવાં હજો અતિ ઈષ્ટ શિષ્ટોને
સ્પૃહા સત્પ્રેમના ભોગી જનો તેની નહિ રાખે
વિનયની પૂરણી માંગે અધુરી એટલી પ્રીતિ
પ્રતીતિ પ્રેમની કરવા નથી અધિકાર આદરને
प्रेम अने सत्कार
लख्युं तें पत्रमां प्यारा नथी सत्कार में कीधो
खबर विवेकनी मुजने नथी तो तुं क्षमा करजे
अहो सत्स्नेहने अंगे सुहृद ए बोलवुं छाजे
चहे जो प्रेम आदरने, नहि ए प्रेम प्रेमीनो
अखंडित प्रेमने बंधो, जरूर शी होय आदरनी
पधारो, आवजो, बेसो, वृथा ए वाद शा सारूं
हृदयसत्कार ज्यां थातो उभय उरमां विना मांग्यो
नयनसत्कार नव ईच्छे वदनसत्कार शाने तो
विनय रसना तणो एवो बतावे प्रेममां खामी
प्रपंची काज रे’वा द्यो, न ईच्छे प्रेमना पात्रो
हसे दिल प्रेमनां भरीयां रहे जुदा छतां संगे
विनय सत्कारने एमां नथी अवकाश मळवानो
पधारो एम के’वाथी पधारे ते पधार्या ना
निमंत्रण प्रेमीने शानां, अनादर प्रेमीने शानो
मळ्यां छे चित्त विण यत्ने शरीर तो जोडवा छे क्यां
करे कर आपवो शानो, मने मन ज्यां मळेला छे
सुहृदनुं आगमन थातां, उठे सत्कार करवाने
अरे ए तो जनो जूठां, खरेखर बाह्यप्रेमी ते
भले ए थीगडां देवां हजो अति ईष्ट शिष्टोने
स्पृहा सत्प्रेमना भोगी जनो तेनी नहि राखे
विनयनी पूरणी मांगे अधुरी एटली प्रीति
प्रतीति प्रेमनी करवा नथी अधिकार आदरने
Prem Ane Satkara
Lakhyun ten patraman pyara nathi satkar men kidho
Khabar vivekani mujane nathi to tun kshama karaje
Aho satsnehane ange suhrud e bolavun chhaje
Chahe jo prem adarane, nahi e prem premino
Akhandit premane bandho, jarur shi hoya adarani
Padharo, avajo, beso, vrutha e vad sha sarun
Hrudayasatkar jyan thato ubhaya uraman vina mangyo
Nayanasatkar nav ichchhe vadanasatkar shane to
Vinaya rasana tano evo batave premaman khami
Prapanchi kaj re’va dyo, n ichchhe premana patro
Hase dil premanan bhariyan rahe juda chhatan sange
Vinaya satkarane eman nathi avakash malavano
Padharo em ke’vathi padhare te padharya na
Nimantran premine shanan, anadar premine shano
Malyan chhe chitta vin yatne sharir to jodava chhe kyan
Kare kar apavo shano, mane man jyan malela chhe
Suhrudanun agaman thatan, uthe satkar karavane
Are e to jano juthan, kharekhar bahyapremi te
Bhale e thigadan devan hajo ati ishta shishtone
Spruha satpremana bhogi jano teni nahi rakhe
Vinayani purani mange adhuri etali priti
Pratiti premani karava nathi adhikar adarane
Prem ane satkāra
Lakhyun ten patramān pyārā nathī satkār men kīdho
Khabar vivekanī mujane nathī to tun kṣhamā karaje
Aho satsnehane ange suhṛud e bolavun chhāje
Chahe jo prem ādarane, nahi e prem premīno
Akhanḍit premane bandho, jarūr shī hoya ādaranī
Padhāro, āvajo, beso, vṛuthā e vād shā sārūn
Hṛudayasatkār jyān thāto ubhaya uramān vinā māngyo
Nayanasatkār nav īchchhe vadanasatkār shāne to
Vinaya rasanā taṇo evo batāve premamān khāmī
Prapanchī kāj re’vā dyo, n īchchhe premanā pātro
Hase dil premanān bharīyān rahe judā chhatān sange
Vinaya satkārane emān nathī avakāsh maḷavāno
Padhāro em ke’vāthī padhāre te padhāryā nā
Nimantraṇ premīne shānān, anādar premīne shāno
Maḷyān chhe chitta viṇ yatne sharīr to joḍavā chhe kyān
Kare kar āpavo shāno, mane man jyān maḷelā chhe
Suhṛudanun āgaman thātān, uṭhe satkār karavāne
Are e to jano jūṭhān, kharekhar bāhyapremī te
Bhale e thīgaḍān devān hajo ati īṣhṭa shiṣhṭone
Spṛuhā satpremanā bhogī jano tenī nahi rākhe
Vinayanī pūraṇī mānge adhurī eṭalī prīti
Pratīti premanī karavā nathī adhikār ādarane
Source : દામોદરદાસ ખુશાલદાસ બોટાદકર